Osiedle dostępne lub osiedle bez barier to powszechnie używane określenia dla zespołów mieszkaniowych, w których szczególną uwagę poświęcono dostępności dla osób z niepełnosprawnościami. Co to dokładnie oznacza? Jakie udogodnienia przewiduje osiedle dostępne? Jak rozróżnić świadomą inwestycję od zwykłego hasła marketingowego?
PROJEKTOWANIE UNIWERSALNE – projektowanie produktów, środowiska, programów i usług w taki sposób, by były użyteczne dla wszystkich w możliwie największym stopniu, bez potrzeby adaptacji lub specjalistycznego projektowania.
definicja według Konwencji o prawach osób niepełnosprawnych
Jest to kompleksowe pojęcie, uwzględniające potrzeby wszystkich użytkowników danej przestrzeni, którzy tymczasowo lub stale zmagają się z różnymi ograniczeniami. Są to między innymi:
Aby zakup mieszkania było dobrą decyzją z perspektywą na lata, warto jest zwrócić uwagę na to, jakie udogodnienia znajdują się w budynku i w jego najbliższym otoczeniu.
Wejście do budynku
Aby ułatwić dostanie się do budynku, wejście główne powinno zostać usytuowane na tym samym poziomie co chodnik. Jeżeli nie jest to możliwe, obok schodów powinna znajdować się pochylnia dla osób z niepełnosprawnościami. Dojście do budynku powinno być proste i intuicyjne, bez konieczności pokonywania dodatkowego dystansu, aby wejść do środka.
Jeżeli przedsionek budynku jest przeszklony, na tafli szkła powinny znaleźć się odpowiednie oznaczenia lub inne stałe elementy, aby ułatwić zauważenie przeszkody.
Przyciski domofonu i otwierania drzwi powinny być intuicyjne w obsłudze i znajdować się w zasięgu osoby poruszającej się na wózku. Otwieranie drzwi wejściowych nie powinno wymagać od mieszkańców użycia dużej siły.
Parkingi i chodniki
Kwestia dostępności nie ogranicza się do samego budynku – najlepiej zaprojektowany obiekt ma niewielką wartość, jeżeli niemożliwe jest dotarcie do niego. Blisko wejścia do budynku powinny znajdować się miejsca parkingowe dla osób z niepełnosprawnością o odpowiednich wymiarach – 3,60 x 2,50m. Chodniki powinny mieć gładką nawierzchnię, a droga dojścia powinna być pozbawiona progów i stopni. Aby umożliwić komfortowe mijanie się osób, idących w przeciwnym kierunku, szerokość ciągu musi wynosić minimum 150 cm.
Place zabaw
Atrakcyjne przestrzenie do zabaw dla dzieci są jednym z największych atutów osiedli mieszkaniowych. Niestety nie wszystkie charakteryzują się dostępnością. Główną barierą zazwyczaj jest nawierzchnia – piasek lub żwir – która uniemożliwia dojście do urządzeń do zabawy. Najlepszym rozwiązaniem jest utwardzona nawierzchnia bezpieczna. Wyposażenie placu zabaw powinno integrować dzieci i umożliwiać im wspólną zabawę, bez względu na ich predyspozycje. Dobrze jest, kiedy urządzenia są różnorodne, stymulujące rozwój dzieci.
Dla rodziców dzieci ze spektrum autyzmu, kluczowe jest zauważenie, czy przestrzeń placu zabaw będzie komfortowa dla pociechy. Ważne jest, aby obszar zabawy był zamkniętym terenem – wydzielony ogrodzeniem, zielenią lub małą architekturą. Miejsca gdzie dziecko może się schować, usiąść samotnie i wyciszyć, podobnie jak urządzenia służące do bujania i kołysania, mogą pomóc i umożliwić dalszą zabawę.
Winda
Jeżeli budynek posiada więcej niż jedną kondygnację użytkową wskazane jest, aby posiadał odpowiednio przystosowaną windę. Powierzchnia wewnątrz kabiny powinna wynosić minimum 1,1m x 1,4m, a szerokość w drzwiach minimum 0,9m, aby umożliwić korzystanie z niej osobom poruszającym się na wózku inwalidzkim. Dodatkowo przed wejściem do windy niezbędna jest przestrzeń manewrowa.
Przyciski na panelu sterowania windy powinny być intuicyjne w obsłudze, z kontrastowymi opisami, wskazane jest również, żeby w windzie znalazły się oznaczenia w alfabecie Braille’a.
Przestrzenie wspólne
Ogólnodostępne przestrzenie w bloku mieszkalnym są do między innymi: klatki schodowe, korytarze, rowerownie, wózkownie oraz lobby. Korzystają z nich wszyscy mieszkańcy, więc istotne jest, żeby dla każdego lokatora były bezpieczne i komfortowe. Każde pomieszczenie wspólne, jeżeli nie znajduje się na parterze, powinno być dostępne za pomocą windy, podnośnika lub schodołazu. Osoby z niepełnosprawnościami powinny wchodzić tymi samymi wejściami i poruszać się tymi samymi szlakami komunikacyjnymi, co osoby sprawne.
Na głównej komunikacji powinno znajdować się jak najmniej przeszkód i elementów wystających ze ściany. Skrzynki pocztowe, meble, grzejniki – powinny być usytuowane w taki sposób, żeby nie przeszkadzały w przejściu.
Źródło: K. Kowalski: Włącznik. Projektowanie bez barier.
Mieszkania
Dostępność wewnątrz mieszkania zależy od wykończenia i odpowiedniej aranżacji. Jeśli interesuje Cię, jak zaprojektować mieszkanie tak, aby było komfortowe dla osoby niepełnosprawnej, napisz do nas!
